АДЕП-АХЛАК

Уйку — Алла Тааланын пенделерине берген эң улуу неъматтарынын (жакшылыктарынын) бири болуп эсептелет. Анткени, адам баласы уктап тургандан кийин, анын денесиндеги бардык мүчөлөрү эс алып, көңүлү көтөрүлүп, Аллага көбүрөөк ибадат кылууга (сыйынууга) жардам берет. قال الله تعالى: ﴿وَجَعَلْـــنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا﴾ (النبأ: 9) Алла Таала айтты: «Уйкуңарды (денеңер үчүн) эс алуучу убак кылдык». (Наба: 9) Мусулман адам төмөнкү уйку адептерине көңүл …

Пайгамбардын (ага Алланын салават — саламдары болсун)хадисинде келгендей табияттан болгон нерселер бешөө: قال النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «خَمْسٌ مِنْ الْفِطْرَةِ الْخِتَانُ وَالِاسْتِحْدَادُ وَنَتْفُ الْإِبْطِ وَتَقْلِيمُ الْأَظْفَارِ وَقَصُّ الشَّارِبِ» {رواه البخاري: 5889 ومسلم: 257} Пайгамбар (ага Алланын салават — саламдары болсун) айтты: «Беш нерсе фитраттан: сүннөткө отургузуу, жыныстык мүчөнүн айланасындагы түктөрдү тазалоо, колтуктун астындагы түктөрдү жулуу, тырмактарды алуу жана мурутту …

Мисвак жыгачын колдонуу бул – сүннөт. قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «السِّوَاكُ مَطْهَرَةٌ لِلْفَمِ مَرْضَاةٌ لِلرَّبِّ» {رواه البخاري: 27} Алланын элчиси (ага Алланын салават-саламдары болсун) айтты: «Мисвак бул – оозду тазалоочу жана Алла Тааланы ыраазы кылуучу (өсүмдүк)»    (Бухарий: 27)  Кээ бир убакыттарда мисвак колдонуу мустахаб (жакшы көрүлгөн) болот. Алардын кээ бирлерин айта кетсек: 1. Уйкудан турган учурда. Себеби, …

II – бөлүк: Даараткананын ичинде аткарыла турган адеп. 1. Сөөк жана айбандардын тезеги (кыгы) менен тазалоого болбойт. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «لَا تَسْتَنْجُوا بِالرَّوْثِ وَلَا بِالْعِظَامِ فَإِنَّهُ زَادُ إِخْوَانِكُمْ مِنْ الْجِنِّ» {رواه مسلم: 450 والترمذي: 18} Алланын элчиси (ага Алланын салават — саламдары болсун)айтты: «Тезек (кык) жана сөөк менен тазаланбагыла! Анткени ал жиндерден болгон (мусулман) бир тууганыңардын …

Ажат өтөө адеби Ал үч бөлүктөн турат: I – бөлүк:  Ажатканага кирүүдөн мурун боло турган адеп. 1.  Ажатканага баруучу адам эгерде ээн жерде болсо, адамдардын көзүнөн алыс, далдаа болгон жерди издөө керек. قال جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رضي الله عنهما: «أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ إِذَا أَرَادَ الْبَرَازَ انْطَلَقَ حَتَّى لَا يَرَاهُ أَحَدٌ»  {رواه أبو داود: 2 وابن …

Тазалануунун важибтиги Куран жана Сүннөттө бекемделип айтылган. قال اللهُ تعالى: ﴿وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا﴾  (المائدة: 6) Алла Таала айтты: «Эгер жунуп (таза эмес) болсоңор, гусул алгыла[1]»!                                                                                                                               (Маида: 6) قال اللهُ تعالى: ﴿وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ﴾  (المدثر: 4) Алла Таала айтты: «Кийимдериңди таза туткун»!                              (Муддассир: 4) قال الله تعالى: ﴿إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ﴾  (البقرة: 222) Алла Таала айтты: …

Мусулман пенденин эки дүйнөдө бактылуу болуусу, өз нафсисин тазалоого байланыштуу болот. قال تعالى: ﴿قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا﴾  (الشمس: 9-10) Алла Таала айтты: «Чындыгында, аны (т.а. өз жанын ыйман жана салих амалдар менен) тазалаган киши кутулду. Жана аны (жанды каапырлык жана күнөө иштердин арасына) катып койгондор зыянга учурады[1]»          (Шамс: 9-10)              Ал эми, нафсини тазалоо болсо, төмөнкү …

Мечиттер Алла Тааланын үйлөрү болуп саналат. Демек мечиттердиабат кылуу[1] жана анда ар дайым парз намаздарын окуу биз үчүн ваажип (милдет). قال تعالى: ﴿إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آَمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآَخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآَتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى أُولَئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ﴾  (التوبة: 18) Алла Таала айтты: «Алланын мечиттерин жалаң Аллага жана Акырет Күнүнө ыйман келтирген, намазды …

Мусулман адам, Алланын элчисинин (ага Алланын салават-саламдары болсун) үй-бүлөсүн жана анын сахабаларын (алардан Алла ыраазы болсун) жакшы көрүү важип экендигине жана алардын башка момун-мусулмандарга караганда абзел (артык) экендиктерине ошондой эле алардын артыкчылыкта жана даражаларынын жогору болуусунда Исламга кирүүлөрүнө жараша ар түрдүү даражада экендиктерине ыйман келтирет. Сахабалар менен болгон адеп – аларга ыраазылык айтуу[1], шарият өкүмдөрүндө алардын сөзүн алуу жана аларды …

Алланын элчиси менен болгон адеп, бул Алла Тааланын мусулман пенделерине буйурган буйругу. Пайгамбарга баш ийүү Алла Таалага баш ийүү экендигин (бекемдеп) тастыктап, Алла Таала Куранда мындай деген: قال تعالى: ﴿مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ وَمَنْ تَوَلَّى فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا﴾  (النساء: 80) Алла Таала айтты: «Кимде – ким пайгамбарга моюн сунса, демек, Аллага моюн сунганы. Ким баш тартса, (өзүнө …